Трамп АҚШ оммавий ахборот воситаларига қарши!

АҚШ оммавий ахборот воситалари йиллар давомида либерал чап қанот қўлида эди. Америкада “либерал” сўзи ортиқча сўлчи, социалист маъносида ишлатилади. Ўнгчилар учун ягона минбар – Fox News… Энди ижтимоий тармоқлар даври келгани учун ҳар ким ўз қарашларини у ерда ҳам тарқата олади. Ўнгчи консерваторлар учун интернет ва ижтимоий тармоқлар топилмас имконият бўлди.

АҚШнинг асосий телеканалларида доимо муайян ва бир хил номлар чиқади. Айниқса, кўнгилочар соҳада. NBC, CBS, ABC каби каналларда ўнгчиларнинг овози эшитилмайди. 1970-йилларда Никсонга маслаҳатчи бўлган Рожер Эйлс Fox News’ни ташкил этар экан, “хонадаги энг баланд овоз” бўлишни ва бу табуни йиқишни истаганини айтган эди. Ва у бунга эришди.

АҚШ оммавий ахборот воситалари бир вақтлар Туркияда бўлгани каби сиёсатга ҳам, бизнесга ҳам таъсир кўрсатадиган соҳалардан бири эди. Йиллар давомида доимо бир хил одамлар калит жойларни эгаллаб олишганди. Дональд Трамп 2016 йилда президент сайланганда, унга нисбатан оғизларидан келганини айтишди. Ҳатто 2020 йилда президентлик муддати тугаганда ҳам, айниқса CNN ва New York Times каби нашрлар Трамп билан ётди, Трамп билан турди.

Дастлаб сайланганида Трамп “тасодифан сайланди” деб менсинмаганди. Иккинчи бор сайланиши эса бунақа эмасди. АҚШ элиталари, оммавий ахборот воситалари ва технология компаниялари ларзага тушдилар. Иккинчи марта тасодифан сайланиши мумкин эмас эди. Демократлар даврида эса АҚШ оммавий ахборот воситалари халқнинг ҳақиқий муаммоларини ёпиб қўйишда айбланди.

Шу тарзда Трамп 2024 йилда иккинчи бор президент сайланди. Ҳамма бир силкиниб, ўзига келди. Ҳа, АҚШда президентни танқид қилиш мумкин, лекин лавозимни обрўсизлантиришга маълум даражагина рухсат берилади. Кейин эса унга йўл қўйилмайди. Хусусан журналистлар ўзларини алмаштирилмас деб ҳисоблашса, тақдирлари ёмон тугайди.

Президент Трамп иккинчи марта ҳокимиятга келганда АҚШ оммавий ахборот воситаларида катта ўзгаришлар бўлиши тайин эди. АҚШда кечқурун кўрсатиладиган шоу дастурлар катта томошабин тўплайди. Йиллар давомида доимо бир хил гапларни айтадиган бу исмлардан одамлар безди. Аввало CBS рейтинги пасайган Стивен Колбернинг шоу дастурини эфирдан олиб ташлади. Колбер бунинг сабабини “Трамп” деб кўрсатишга уринса-да, АҚШда асосий масала – компаниянинг фойдасини таъминлаш. CBS’нинг эгаси Paramount рейтинги тушиб кетган Колбернинг дастурини 2026 йил июнидан бекор қилишга қарор қилди. Бир неча йил олдин эса рейтинглари пасайган Конан О’Брайеннинг дастури ҳам эфирдан олиб ташланганди.

Трампнинг энг ёқтирмайдиган исмларидан бири Жимми Киммел — одобсиз ва беҳаё одам. Халқнинг иродасига ҳам ҳурмат кўрсатмайди. Масалан, чоршанба кечаси машҳур фаолнинг ўлими ҳақида ҳурматсизлик қилиб чиқди. Киммел, Чарли Киркни ўлдирган шахс MAGA-Трамп тарафдори эканини айтиш билан ўзининг иш жойидан ҳайдалди. У айнан шундай деди:

“Ҳафта охирида пасткашликнинг яна бир кўриниши томоша қилдик. MAGA (Трамп бошлаб берган ‘Make America Great Again’ ҳаракати) тўдаси Чарли Киркни ўлдирган бу йигитни ўзларидан эмасдек кўрсатишга уриниб, бундан сиёсий очколар олиш учун қўлидан келганини қилди”.

Яъни Киммел Трамп тарафдорлари бу қотилликдан фойда кўрмоқчи, деб даъво қилди. Лекин ҳолатда ҳақиқий қотиллик бор эди ва у бунинг устидан ҳазил қилди. Шу боисдан, ABC телеканалини ҳам ўз таркибида сақлайдиган Nextstar Media “бу сўзлар қабул қилиб бўлмайди” дея Киммелни ишдан бўшатди.

Каналга демократик қарашдаги одамлар эгалик қилишига қарамасдан, Киммел эфирдан олинди. Бу эса Америкада оммавий ахборот воситаларида шахсий ҳуқуқларга ҳужум қилган ёки жамиятда катта норозилик келтириб чиқарган ифода қиладиган шахсларни қандай тезликда “ижтимоий ўлик”ка айлантиришларининг мисоли бўлди.

Жимми Киммел яна қайтиб келадими? Қийин… Қайтса ҳам, энди унга осон бўлмайди. Бир марта “чизиқ”дан ўтди. 2003 йилдан бери шу дастурни олиб бораётган Киммелнинг рейтинги аллақачон пасайиб қолганди. Балки бошлиқ унинг ўша ҳақоратли сўзларини баҳона қилгандир, билмаймиз, лекин Киммелнинг иши оғир. Трамп эса бу қарор ҳақида “АҚШ учун аъло хабар. У барибир истеъдодсиз эди” деди.

Эндиликда икки исм қолди. Трамп уларни ҳам кўрсатиб ўтди: Жимми Фэллон ва Сет Майерс. Фэллон энг кўп кўриладиган шоу дастурни олиб боради. Илгари у билан Трамп яхши муносабатда эди, энди ёмон. Майерс эса паст профилли шахс…

Охир-оқибатда, АҚШда катта ўзгаришлар юз бермоқда. Оммавий ахборот воситалари ва кўнгилочар дунё ҳам бундан ўз улушини оляпти. Қани кўрамиз, яна кимларнинг навбати келар экан?