Қозоғистон Кореяга полиция атташесини юборади

Қозоғистоннинг Жанубий Кореядаги элчихоналарида полиция атташеси фаолият бошлайди. Унинг асосий вазифаси — Қозоғистон ватандошларининг мамлакатда бўлиш жараёнини назорат қилиш, ноқонуний миграция ва қонунийсиз меҳнат фаолияти ҳолатларини аниқлашдан иборат бўлади.

Бу қарор биринчи вице-министр Аскар Ертаевнинг Ички ишлар ва Ташқи ишлар вазирлиги вакиллари билан учрашувида қабул қилинди. Барча қоидабузарликлар қайд этилиб, икки мамлакат тегишли идораларига етказилади.

Жанубий Кореянинг Employment Permit System (EPS) тизими

Аввалроқ Меҳнат вазирлиги Қозоғистон Жанубий Кореянинг Employment Permit System (EPS) — Меҳнатга рухсат бериш тизимига қўшилиш юзасидан музокара олиб бораётганини эслатган эди. Бу тизим орқали қозоғистонликлар Жанубий Кореяда қонуний тарзда ишлаш имкониятига эга бўлади. Ҳозирча Қозоғистон Корея томонининг расмий жавобини кутиб турибди.

Маълумот учун: Employment Permit System (EPS) — Жанубий Кореянинг чет эллик кам малакага эга ишчиларни вақтинчалик қабул қилишни тартибга солувчи расмий дастури. У 2004 йилда меҳнат ва бандлик вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган. Дастур икки томонлама англашув меморандумлари асосида амал қилади ва ҳозирда тахминан 20 мамлакатни қамраб олган.

Дастурнинг асосий мақсади — ишчиларни шаффоф ва қонуний йўл билан танлаб олиш, ўқитиш ва назорат қилиш, коррупцияни камайтириш ҳамда мигрантлар ҳуқуқини ҳимоя қилиш. 2011 йилда БМТ томонидан жамоат хизмати соҳасидаги мукофот билан тақдирланган.

EPS тизимига қўшилиш жараёни

Жанубий Корея қонунчилигига кўра, чет эл давлатини EPS тизимига қўшиш уч босқичда амалга оширилади:

Давлат ичида келишувларни мувофиқлаштириш;

EPS маркази очиладиган объектлар билан танишиш;

Кореядаги идоралараро комиссия томонидан якуний қарор қабул қилиш.

Меҳнат вазирлиги маълумотига кўра, Қозоғистон ҳозирча биринчи босқичда турибди. Корея вакиллари ҳали EPS марказлари очилиши керак бўлган объектларни кўздан кечириши лозим. Бундай марказларда ишлашга талабгорлар корейс тили ва қонунчилиги бўйича имтиҳон топширади, тиббий кўрикдан ўтади.

Ҳозирча фақатгина Алмати вилоятида бундай марказ очилган.

Корея ҳукумати шартлари

2025 йил август ойида Қозоғистон ва Жанубий Корея яна EPS масаласини муҳокама қилди. Корея томони Қозоғистондан ноқонуний мигрантлар сонини қисқартириш бўйича аниқ ҳаракатлар режасини тақдим этишни талаб қилди.

Жанубий Кореяда ишлаш

Охирги йилларда Жанубий Корея қозоғистонликлар учун жозибадор иш манзили бўлиб қолмоқда. 2023 йил февралда Ташқи ишлар вазирлиги 7-8 минг ватандош ҳали ҳам у ерда ноқонуний ишлаётганини маълум қилган.

2024 йил ноябрида эса Светлана Жақупова Жанубий Кореяда тахминан 15 минг қозоғистонлик ноқонуний яшаб келаётганини айтган. Норасмий рақамлар бундан ҳам юқори бўлиши мумкин. Уларнинг барчаси мамлакатдан чиқарилиши керак — бу Корея ҳукумати қўйган асосий шарт.

Ноқонуний ишчи-мигрантларга реадмиссия тартиби қўлланилади — яъни уларни бошқа мамлакатдан ўз юртига қайтариш амалиёти.

EPS дастурига кимлар қўшилиши мумкин?

EPS дастури асосан кам малакага ёки ярим малакага эга ишчилар учун мўлжалланган. Энг кўп талаб қилинувчи соҳалар:

ишлаб чиқариш;

қишлоқ хўжалиги;

балиқчилик;

қурилиш;

хизмат кўрсатиш соҳаси.

Талаблар:

Корея билан EPS бўйича икки томонлама келишуви мавжуд давлат фуқаролари (Филиппин, Вьетнам, Таиланд, Индонезия, Мўғулистон, Непал, Камбоджа ва бошқалар);

ёш одатда 18–39 ёш оралиғида;

соғлом бўлиши, судланмаганлиги;

Кореяда миграция қоидаларини бузмаган бўлиши;

етарли даражада корейс тилини билиши (TOPIK ёки EPS-TOPIK имтиҳони).

Оддийда контракт муддати 1 йилни ташкил қилади. Уни узайтириш мумкин, аммо энг кўпи 4 йил 10 ойгача — шунда ишчи автоматик тарзда доимий яшаш ҳуқуқини олмайди.