Машҳур чўлда қор ёғди

Чилининг шимолий қисмида яшовчи аҳоли ноодатий табиий ҳодисага гувоҳ бўлди — дунёдаги энг қуруқ чўллардан бири бўлган Атакама чўлида қор ёғди.

Бу ғайриоддий манзара фотосуратлари билан ALMA обсерваторияси ходимлари X (собиқ Twitter) ижтимоий тармоғида бўлишди.

"Ишониш қийин! Дунёдаги энг қуруқ чўл қор билан қопланди", — дейилади хабарда.

Маълум қилинишича, юқори тоғли участкаларда қор тез-тез ёғса-да, асосий обсерватория биноси ёнида бундай ҳодиса охирги 10 йилда кузатилмаган.

Атакама чўли — Ердаги энг қуруқ чўллардан бири бўлиб, Чили шимолида, Тинч океани соҳили бўйлаб, океан ва Анд тоғлари орасида жойлашган.

Бу ҳудудда ёғингарчилик шунчалик камки, айрим жойларда йиллаб ёмғир ёғмайди. Ҳатто бор жойларда ҳам ўртача йиллик ёмғир миқдори бир миллиметрдан кам. Шу сабабли, Атакама манзаралари Марсни эслатади ва NASA ўз марсоходларини синовдан ўтказиш учун айнан шу ердан фойдаланган.

Қаттиқ иқлим шароитига қарамай, Атакамада ҳаётнинг ўзига хос шакллари учрайди. Қисқа муддатли ёмғир мавсумларида тупроқ гўёки “тирилади”: гуллар очилади ва ўсимликлар пайдо бўлади. Бу ҳолат "гуллаган чўл" (испанчада "desierto florido") деб аталади.

Атакама, шунингдек, жуда тоза ва тунук осмони билан машҳур. Бу ерда деярли булутлар ва шаҳар ёруғликлари йўқ, шунинг учун астрономик кузатувлар учун жуда мос ҳисобланади. Шу боис, бу ҳудудда ALMA ва Параналь каби дунёдаги энг йирик обсерваториялар қурилган. Турли мамлакатлардан олимлар юлдузлар ва космосни ўрганиш учун шу ерга келишади.

Атакама чўли Тинч океани соҳили бўйлаб тахминан 1000 километрга чўзилган бўлиб, турли табиий ландшафтларни ўз ичига олади — тузликлардан тортиб вулканлар ва баланд тоғлик платоларгача.

Қизиқарли факт: Атакаманинг баъзи жойларида тупроқ шунчалик қуруқ ва озиқ моддалари камки, у ерда ҳатто микроорганизмлар ҳам деярли учрамайди. Бу эса уни Ердаги энг "стерил" табиий муҳитлардан бирига айлантиради.