Алмати Марказий Осиёдаги энг қиммат шаҳар

Numbeo портали ўзининг янгиланган рейтингини эълон қилди. Унга кўра, Алмати Марказий Осиё шаҳарлари орасида ҳаёт қимматлиги бўйича биринчи ўринни эгаллади. Қозоғистон пойтахти Астана эса мамлакатда иккинчи қиммат шаҳар сифатида қайд этилди.

Алматининг ҳаёт қимматлиги индекси — 29,4 пункт, бу кўрсаткич уни дунё бўйича 346-ўринга чиқарди. Астана 26,5 пункти билан 366-ўринни эгаллади. Солиштириш учун: Бишкек 26,8 индекси билан 364-ўринда, Тошкент эса 26,2 кўрсаткичи билан 370-ўринда қайд этилди. Тожикистон ва Туркманистон шаҳарлари рўйхатда йўқ.

Numbeo маълумотларига кўра, тўрт кишидан иборат оила учун ойлик харажатлар (ижарасиз) ўртача 967,5 минг тенге, бир киши учун эса тахминан 271,3 минг тенгени ташкил этади. Умуман олганда, Қозоғистонда ҳаёт қиймати АҚШга нисбатан тахминан 60% паст, уй ижараси эса ўртача 75% арзон.

Аналитиклар айниқса харид қобилияти индексига эътибор қаратди. Сўнгги беш йилда Қозоғистоннинг икки йирик шаҳрида бу кўрсаткич ўсиш қайд этди: Астанада — 59,4 пункт (2020 йилда 45,3 бўлган), Алматда — 55,9 пункт (2020 йилда 36,3 бўлган). Бу кўрсаткич қўшни шаҳарлар — Тошкент (49,3) ва Бишкекдан (40,4) юқори, аммо Москва ва Минскдан анча паст.

Муттахассислар таъкидлашича, хорижликлар учун Қозоғистон ҳануз нисбатан қулай ҳисобланади. Бироқ маҳаллий аҳоли учун индекснинг пастлиги реал даромадлар ҳам унчалик юқори эмаслигини англатади. Шу билан бирга, қозоғистонлик шаҳарлар ўз позицияларини мустаҳкамлаб, минтақадаги бошқа давлатлар билан фарқни секин-аста қисқартирмоқда.

Шу йил баҳорида Қозоғистон Марказий Осиёда ҳаёт сифатининг етакчиси сифатида қайд этилган эди. Жаҳон рейтингида мамлакат 70-ўринни эгаллади. Туркманистон — 96-ўрин, Ўзбекистон — 108-ўрин, Қирғизистон — 119-ўрин, Тожикистон — 128-ўринда қайд этилди.

Рейтинг тузишда ҳаёт сифати ва узоқлиги, таълим даражаси, сиёсий барқарорлик, киши бошига тўғри келадиган даромад ва имкониятлардан фойдаланиш каби кўрсаткичлар таҳлил қилинди.

Дунёда энг қиммат шаҳарлар — Швейцария шаҳарлари: Цюрих (112,5), Женева (111,4), Базель (110,7), Лозанна (110,5), Лугано (108,4) ва Берн (103,4). Бу шаҳарларда ҳаёт Ню-Йоркка нисбатан 3,4–12,5% қиммат. Нью-Йорк эса улардан кейинги ўринда қайд этилди. Шунингдек, Рейкьявик (96,2), Гонолулу (94,4) ва Сан-Франциско (90,7) ҳам кучли ўнликка кирди.

Жами рўйхатда 400 дан ортиқ шаҳар таҳлил қилинди.

Энг арзон шаҳарлар асосан Ҳиндистон ва Покистонда жойлашган. Уларнинг орасида Сура́т (Ҳиндистон, индекс — 18,7), Лаҳор (Покистон — 18,5), Лакхнау (Ҳиндистон — 17,9), Индаур (Ҳиндистон — 17,7) ва Коимбатур (Ҳиндистон — 17,1) бор.

Numbeo рейтинги шаҳарлардаги озиқ-овқат, транспорт, коммунал хизматлар ва кундалик харажатлар асосида тузилади. Меъёр сифатида Нью-Йорк қабул қилинган ва унга 100 пункт белгиланган. Демак, кўрсаткич 100 дан юқори бўлса — шаҳарда ҳаёт Нью-Йоркдан қиммат, паст бўлса — арзон ҳисобланади.