Қозоғистонда прописка қоидалари ўзгармоқда

Қозоғистонда ватандошларни яшаш жойи бўйича рўйхатга олиш (прописка) тартиби ўзгармоқда. "НИТ" АЖ матбуот хизмати тафсилотларни маълум қилди.

Асосий ўзгаришлар

Ўзгаришлар 24 ноябрдан кучга киради. Ушбу хизматни фақат онлайн-форматда – eGov.kz электрон ҳукумат портали ёки eGov Mobile мобил иловаси орқали расмийлаштириш мумкин.

"Яшаш жойи бўйича онлайн рўйхатдан ўтиш учун фойдаланувчига электрон рақамли имзо (ЭРИ) ва унинг ҳисоб қайдномасига боғланган рақам талаб қилинади. Жаpаён автоматлаштирилган ва онлайн ўтади. Фойдаланувчилар, шунингдек, Аҳолига хизмат кўрсатиш марказларининг (АХКМ) ўзига-ўзи хизмат кўрсатиш зоналарида ҳам ушбу хизматни онлайн олишлари мумкин," — дейилади компания хабарида.

Хизмат қуйидаги ватандошлар тоифаларига тақдим этилади:

Мамлакат ватандошлари, шу жумладан уй эгалари;

Суд томонидан муомалага лаёқатсиз ёки муомала лаёқати чекланган деб топилган 18 ёшдан ошган шахсларнинг васийлари ёки қонуний вакиллари;

14 ёшдан 16 ёшгача бўлган болаларнинг ота-оналари ёки қонуний вакиллари.

Қайд этилишича, 14 ёшгача бўлган болалар мустақил равишда яшаш жойи бўйича рўйхатдан ўтишга мажбур эмаслар.

"Фуқаролик кодексининг 16-моддасига мувофиқ, ўн тўрт ёшга тўлмаган боланинг яшаш жойи унинг ота-онаси ёки қонуний вакилларининг яшаш жойи деб эътироф этилади," — дея эслатди компания.

14 ёшдан 16 ёшгача бўлган болаларни рўйхатга олиш уларнинг ота-оналари ёки қонуний вакиллари томонидан амалга оширилади. Суд томонидан муомалага лаёқатсиз деб топилган 18 ёшдан ошган ватандошларнинг васийлари ҳам eGov.kz портали орқали васийларни янги яшаш манзили бўйича рўйхатдан ўтказиши мумкин.

Янгиликлар давлат ижара уйларида яшовчи ватандошларга ҳам тегишли.

Энди бундай уйнинг ижарачиси ижара шартномасида кўрсатилган шахсларни яшаш жойи бўйича рўйхатга олиши мумкин.

Агар ариза берувчи шартнома рўйхатида бўлмаса, тизим аризани автоматик равишда рад этади.

Давлат ижара уйида рўйхатдан ўтиш билан боғлиқ саволлар юзага келса, уй жойлашган жойдаги маҳаллий ижро этувчи органга (уй-жой коммунал хўжалиги) мурожаат қилиш тавсия этилади.

Агар ариза берувчи ўзи эгаси бўлмаган манзилда рўйхатдан ўтиш учун ариза берса, тизим уй эгасига унинг ҳаракатларини тасдиқлаш учун 1414 рақамидан SMS-код юборади. Уй эгаси хабарномани олган пайтдан бошлаб бир соат ичида рўйхатга олишга розилигини тасдиқлаши керак.

Хизматни онлайн олиш йўриқномаси

eGov.kz портали орқали:

Порталда авторизациядан ўтинг ва тегишли бўлимга ўтинг:

Ватандошларга → Ватандошлик, миграция ва иммиграция → Яшаш жойи бўйича прописка.

"Хизматга онлайн буюртма бериш" тугмасини босинг.

Электрон аризани тўлдиринг ва уни ЭРИ ёки бир марталик SMS-пароль ёрдамида имзоланг.

Хизмат кўрсатиш натижаси билан шахсий кабинетда танишиш мумкин. Аризани кўриб чиқиш ҳолати тўғрисидаги хабарнома "Хизматлар олиш тарихи" бўлимида пайдо бўлади.

eGov Mobile мобил иловаси орқали:

eGov Mobile иловасида авторизациядан ўтинг ва "Давлат хизматлари" бўлимини очинг.

"Кўчмас мулк ва Уй-жой коммунал хўжалиги" кичик бўлимида "Аҳолини яшаш жойи бўйича рўйхатга олиш" хизматини танланг.

Зарур маълумотларни тўлдиринг ва рўйхатга олиш сабабини кўрсатинг.

Мавжуд усуллардан бири билан хизматни имзоланг.

Ариза ҳолатини "Хабарлар" → "Шахсий кабинет тарихи" бўлимида текшириш мумкин.

Истиснолар (Офлайн рўйхатга олиш)

Мулкдорлари ёки улушдорлари вояга етмаган болалар, шунингдек, суд томонидан муомалага лаёқатсиз ёки чекланган деб топилган шахслар бўлган манзилда рўйхатдан ўтиш фақат офлайн – Аҳолига хизмат кўрсатиш марказларининг (АХКМ) бўлимларида амалга оширилади.

Онлайн рўйхатдан ўтишда қийинчиликларга дуч келганлар ҳам АХКМдаги ўзига-ўзи хизмат кўрсатиш ойналарига мурожаат қилишлари мумкин.

Компания маълумотларига кўра, 2025 йил бошидан буён Қозоғистонда ватандошларни яшаш жойи бўйича рўйхатга олиш хизматидан 750 мингга яқин киши онлайн тарзда фойдаланган, бу хизмат кўрсатиш умумий сонининг 70 фоизидан ортиғини ташкил этади.